Parzenica to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli regionu Podhala i Tatr. Składa się ona z dwóch stylizowanych trójkątów, które zazębiają się ze sobą w charakterystyczny sposób. Choć parzenica jest dziś nieodłącznym elementem kultury góralskiej, jej dokładna etiologia i znaczenie pozostają do dziś niejasne.

Jedną z teorii na temat pochodzenia nazwy "Parzenica" jest jej pochodzenie od węgierskiego słowa "parna", co oznacza parowanie. Istnieje również teoria, że nazwa ta pochodzi od dwóch słów: "parznąć" i "parznić", które odnoszą się do procesu obróbki skóry. Oba słowa odnoszą się do procesów związanych z przygotowaniem skóry do produkcji obuwia czy odzieży.

Wydawało mi się, że parzenica jest symbolem starożytnych wierzeń pogańskich lub podobnych, ale najbardziej prawdopodobnym źródłem jej pochodzenia jest tradycja krawiecka. Parzenica powstała jako symbol, który powstawał w rozciętych spodniach u górali, umożliwiając swobodne poruszanie się w górach. Jednak łatwo się brudził, więc szybko stał się także symbolem czystości i dbałości o higienę osobistą. Po prostu jeśli ktoś miał budną tę łatę na spodnaich oznaczało, to że nie dbał o własną higienę - i to jest najbardziej prawdopodobna etiologia tego symbolu! 

Mimo że etiologia i znaczenie parzenicy pozostają kwestią dyskusyjną, jedno jest pewne - symbol ten jest nieodłącznym elementem kultury Podhala i Tatr, a jego charakterystyczny kształt i wzór są rozpoznawalne na całym świecie.

Góralski symbol - parzenica (luźnie przemyślenia)

Warto poczytać:

  1. "Parzenica: symbol góralski", Joanna Kulpa-Kuczyńska, wydawnictwo Prószyński i S-ka, 2014 - książka poświęcona historii, etiologii i symbolice parzenicy.
  2. "Parzenica - symbol góralski" - artykuł autorstwa Barbary i Janusza Czopek, opublikowany w czasopiśmie "Podhale" w 2013 roku. Artykuł omawia różne teorie na temat pochodzenia i znaczenia parzenicy.
  3. "Parzenica - symbol Podhala" - artykuł autorstwa Jacka Kudły, opublikowany w czasopiśmie "Taternik" w 2019 roku. Artykuł poświęcony jest historii i symbolice parzenicy, a także jej związkom z kulturą góralską.
  4. "Parzenica - symbol Podhala" - artykuł opublikowany na stronie internetowej Muzeum Tatrzańskiego. Artykuł omawia historię i symbolikę parzenicy, a także jej miejsce w kulturze Podhala.
  5. "Parzenica - symbol góralski" - artykuł autorstwa Dariusza Banasia, opublikowany w czasopiśmie "Wieś Podhalańska" w 2018 roku. Artykuł poświęcony jest historii i znaczeniu parzenicy, a także jej związkom z kulturą góralską i folklorem.