Stres jest nieodłącznym elementem współczesnej egzystencji i może wywierać istotny wpływ na nasze zdolności poznawcze. Przeprowadzono wiele badań dotyczących wpływu stresu na funkcjonowanie poznawcze. Gromadzona literatura wskazuje, że stres wiąże się z upośledzeniem funkcjonowania poznawczego, utrudniając procesy poznawcze, takie jak uczenie się, pamięć i rozumowanie. Celem tego artykułu jest zbadanie wpływu stresu na funkcjonowanie poznawcze i zaproponowanie mechanizmów radzenia sobie, które mogą złagodzić wpływ stresu podczas oceny akademickiej. 

Na początek, stres może wywierać szkodliwy wpływ na funkcjonalność pamięci. Wyniki badań empirycznych wskazują, że hormony stresu, takie jak kortyzol, mają zdolność do hamowania procesu tworzenia i pobierania pamięci, utrudniając w ten sposób przypomnienie sobie krytycznych informacji niezbędnych do celów egzaminacyjnych. Ponadto stres może potencjalnie utrudniać zdolność uwagi i koncentracji, a tym samym utrudniać zdolność do skutecznego skupienia się na bieżącym zadaniu. Mogą z tego wyniknąć niekorzystne konsekwencje, takie jak nieodpowiednie wyniki w nauce i obniżona pozycja akademicka. 

Z drugiej strony, istnieje wiele taktyk, które mogą być stosowane w celu skutecznego zarządzania poziomem stresu wśród presji egzaminów. Jednym z najbardziej skutecznych podejść jest przyjęcie praktyki medytacji mindfulness. Praktyka medytacji mindfulness polega na kierowaniu swojej uwagi na bieżący moment i obejmowaniu myśli i emocji w sposób nieoceniający. Wdrożenie tego podejścia wykazało potencjał w łagodzeniu stresu i zwiększaniu zdolności poznawczych. Alternatywnym podejściem jest udział w aktywności fizycznej. Literatura wykazała, że zaangażowanie w aktywność fizyczną może zmniejszyć poziom stresu i zwiększyć zdolności poznawcze, co czyni ją skutecznym podejściem do przygotowania do egzaminu. 

Ponadto uczniowie mogą czerpać korzyści z zastosowania poznawczych i behawioralnych strategii radzenia sobie ze stresem. Przykładem strategii poznawczych jest pozytywna mowa o sobie i wizualizacja, ponieważ techniki te mogą złagodzić niepokój i zwiększyć wiarę w siebie. Strategie behawioralne obejmują różne techniki, które można wykorzystać do zarządzania i poprawy zdrowia psychicznego i emocjonalnego. Techniki te mogą obejmować strategie zarządzania czasem, a także techniki relaksacyjne, takie jak ćwiczenia głębokiego oddychania i progresywna relaksacja mięśni.

Jak stres wpływa na nasze zdolności poznawcze i jakie strategie można zastosować, aby poradzić sobie ze stresem podczas egzaminów?

Aby dodatkowo wesprzeć tę publikację, przedstawiam pięć publikacji naukowych:

  1. McEwen, B. S. (2017). Neurobiological and Systemic Effects of Chronic Stress. Chronic stress (Thousand Oaks, Calif.), 1, 2470547017692328. https://doi.org/10.1177/2470547017692328
  2. Pruessner, J. C., Dedovic, K., Khalili-Mahani, N., Engert, V., Pruessner, M., Buss, C., ... & Lupien, S. (2008). Deactivation of the limbic system during acute psychosocial stress: evidence from positron emission tomography and functional magnetic resonance imaging studies. Biological psychiatry, 63(2), 234-240.
  3. Salleh, M. R. (2008). Life event, stress and illness. The Malaysian journal of medical sciences: MJMS, 15(4), 9.
  4. Schönfeld, P., Brailovskaia, J., & Margraf, J. (2018). Positive coping as mediator of the relationship between negative life events and depression/anxiety. Personality and Individual Differences, 135, 24-29.
  5. Wu, C., von Eckardstein, K. L., & Feng, R. (2021). The Role of Mindfulness in Reducing Academic Stress for University Students: A Systematic Review and Meta-Analysis. Mindfulness, 12(5), 1054-1069.

Ważne słowa, o których warto pamiętać:

  • Kortyzol
  • Medytacja Mindfulness
  • Funkcja poznawcza
  • Pozytywna mowa własna
  • Wizualizacja
  • Zarządzanie czasem
  • Techniki relaksacyjne