Niska samoocena jest powszechnym zjawiskiem psychologicznym, które może mieć wpływ na osoby w różnym wieku i z różnych środowisk. Stan ten charakteryzuje się niekorzystnym postrzeganiem siebie, zmniejszonym poczuciem własnej wartości oraz nieadekwatnym poziomem pewności siebie. Niniejsza publikacja stara się zbadać źródła i reperkusje niskiej samooceny oraz metody jej wzmacniania w codziennym życiu. 

Negatywne doświadczenia z dzieciństwa, w tym złe traktowanie, pomijanie i prześladowanie, są głównymi czynnikami przyczyniającymi się do obniżenia poczucia własnej wartości w wielu sytuacjach. Ponadto porównania społeczne, nierealne aspiracje i normy kulturowe wywierają znaczący wpływ na samoocenę jednostki, prowadząc do rozwoju obniżonej samooceny. Utrzymywanie się niskiej samooceny można przypisać niekorzystnemu dialogowi z samym sobą i nieodpowiedniemu wychowaniu. 

Konsekwencje obniżonej samooceny mogą wykraczać poza to, co bezpośrednie, i potencjalnie wpływać negatywnie na różne aspekty egzystencji jednostki. Przejawy wycofania społecznego, przeszkody w tworzeniu i utrzymywaniu związków oraz słabe wyniki w nauce lub pracy zawodowej mogą być przypisane temu zjawisku. Dodatkowo warto zauważyć, że może ono odgrywać znaczącą rolę w powstawaniu i nasilaniu się chorób psychicznych, takich jak depresja i lęk. 

Na szczęście istnieje wiele technik, które jednostki mogą stosować w swoim codziennym życiu, aby zwiększyć poczucie własnej wartości. Przyjęcie różnych pomocnych strategii, takich jak zaangażowanie w opiekę nad sobą i współczucie, ustalenie osiągalnych celów i oczekiwań, przeciwdziałanie pesymistycznemu nastawieniu do samego siebie, a także uzyskanie pomocy od zaufanych osób lub specjalistów z zakresu zdrowia psychicznego, to środki, które można zastosować w celu promowania dobrego samopoczucia psychicznego. Niezbędne jest uznanie i rozpoznanie indywidualnych mocnych stron i osiągnięć. 

W związku z tym warto podkreślić, że niska samoocena stanowi powszechne wyzwanie psychologiczne o wyraźnych negatywnych skutkach dla dobrostanu osobistego. Etiologia tego zjawiska jest wieloaspektowa i obejmuje wiele czynników, takich jak niekorzystne doświadczenia z dzieciństwa, porównania społeczne i pesymistyczne przekonania na temat własnej osoby. Poprzez zastosowanie skutecznych metodologii i zasobów wspierających, podniesienie samoakceptacji może być osiągalne i skutkować osobiście satysfakcjonującą egzystencją.

Jakie są przyczyny i skutki niskiej samooceny i jak można ją poprawić w codziennym życiu?

Bibliografia naukowa:

  1. Blascovich, J., & Tomaka, J. (1991). Measures of self-esteem. Measures of personality and social psychological attitudes, 1, 115-160.
  2. Dąbrowska-Bender, E. (2011). Samoocena i styl życia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. Florkowski, M. (2012). Samoocena w pracy i w życiu. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
  4. Heatherton, T. F., & Wyland, C. L. (2003). Assessing self-esteem. Handbook of self and identity, 131-168.
  5. Neff, K. D., & Vonk, R. (2009). Self‐compassion versus global self‐esteem: two different ways of relating to oneself. Journal of personality, 77(1), 23-50.
  6. Orth, U., Robins, R. W., & Roberts, B. W. (2008). Low self-esteem prospectively predicts depression in adolescence and young adulthood. Journal of personality and social psychology, 95(3), 695-708.
  7. Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton University Press.

Ważne wyrażenia, o których warto pamiętać:

  • niska samoocena, 
  • negatywny obraz siebie, 
  • samoopieka, 
  • współczucie, 
  • porównania społeczne, 
  • zaburzenia zdrowia psychicznego.